..Materijali će uskoro biti dostupni i na ovom jeziku

Ovo nije zvanična arhiva Društvenog Preduzeća Rilindja. Arhiva ovog Preduzeća sa svim svojim nekadašnjim funkcionalnim odelima, nije nasleđena do ovih dana. Ovaj materijal pažljivo je sakupljen usred pepela i prašine od svega što se dosad smatralo beskorisnim, izgubljenim od Rilindje, ali stvaranim od nje same, od novinara koje je Rilindja proizvela, od strane pisaca čije je radove objavljivala, od njenih urednika i fotografa.

Na čelu ove arhive nalazi se Izdavačka Redakcija Rilindje, koja je na neki način utelotvorila zajednicu kosovskih književnika iz perioda posle Drugog svetskog rata, posebno nakon otvaranja književnog časopisa Jeta e Re, koji promoviše književno stvaralaštvo, kritiku, prevod i međusobnu književnu komunikaciju.

Ova arhiva nema procenjivački karakter niti jednog istorijskog perioda i arhivski materijali nisu postavljeni prema ocenjivačkom kriterijumu. Oni su postavljeni prema istorijskom vremenskom okviru i namenjeni su samo zvučnoj, slikovnoj i tekstualnoj dokumentaciji pronađenih materijala iz razdoblja 1945-1999, bez njihove rekontekstualizacije.

Materijali ove arhive su pridobljeni nakon istorijskog naučnog istraživanja i potragama u zvaničnim arhivima i u ličnim arhivima samih pisaca ili novinara, ili njihovih naslednika.

Ova arhiva nije namenjena samo Rilindji, niti kosovskim piscima 1945-1999-e, nego s obzirom da je Rilindja bila organizacija sa velikom mrežom publikacija, fotografskih snimaka, članaka, prevoda, ilustracija, njeno dokumentovanje, zajedno sa njenim piscima, šireći se na manuskripte, lične fotografije, pisma, su najbolji muzejski odraz istorije Kosova od 1945-1999.

-Muzejska projekcija ove arhive dokumentuje društveni život putem fototeke, pogotovo sa ličnim fotografijama.

-Intelektualni život putem videoteke, intervjua, manuskripta 

-Politički život kroz pisanu aktivnost i zvanične fotografije, istorijski tok štampe i njegovu dokumentaciju kroz usmenu istoriju.

Kolektivnu filozofiju i psihologiju naroda, zajednice ili kulture možemo videti tek nakon što okrenemo glavu ka prošlosti, a ne čitanjem stranica novina poput Rilindje, već dokumentovanjem onoga što bi se moglo propustiti među redovima, bez mogućnosti da se piše u novinama, ali što se  moglo nenamjerno snimiti u očima ljudi na slikama, razmenjivanim pismima i načinom na koji su u to vreme pisali literaturu. Književnost je najvernija dokumentacija društva čak i kada je hermetična kao što je to bilo u vremenu novine Rilindja na Kosovu.

Da bismo što bolje očuvali i proslavili doprinos kulturnom i duhovnom nasleđu i postavili čvrst temelj toj zajednici, ne samo književnika, već i aktivista znanja i pisama, neprestano ćemo prikazivati materijale pronađene o štampi i o razvoju štampe, književnom svetu, fotografije i životnom stilu putem pisanja u razdoblju od 1945 do 1999. Na ovaj način bismo imali realniju sliku kulturnog nasleđa, pisanja i same istorije o Kosovu i drugim balkanskim regionima.

Ovo razotkrivanje je u procesu i zahteva kontinuirano angažovanje, vreme i saradnju s građanima koji poseduju informacije ili materijal koji bi služili kao dopuna dokumentarnom materijalu.

Materijali koje vidite na ovoj platformi su komplementarni materijali. Saradnici štampe biće identifikovani vremenom. Možete doprineti njihovom završetku pružanjem dodatnih informacija ili deljenjem iskustava ili materijala.

Ervina Halili

Arhiva Rilindja 1945-1999